साहित्यवेध

  ○  उंदरीन सुंदरीन : वैविध्य जपणारा बालकविता संग्रह.           डाॅ. कैलास दौंड 'उंदरीन सुंदरीन' हा विठ्ठल जाधव या कवीचा बालकविता संग्रह नुकताच नांदेडच्या  इसाप प्रकाशनाने प्रकाशित केलेला आहे. 'पांढरा कावळा' या बालकुमार कादंबरीला महाराष्ट्र शासनाचा साने गुरुजी राज्य वाङ्मय पुरस्कार मिळाल्यानंतरच्या विठ्ठल जाधव यांच्या या बालकविता संग्रहाकडे वाचकाचे लक्ष वेधले गेले आहे. या बालकविता संग्रहात सदतीस बालकविता असून त्या बाल ते किशोर वयोगटातील मुलांच्या भावविश्वातील व अनुभव जगतातील विषय ते जबाबदारीने घेऊन आलेले दिसतात.      आई हा बालकाचा पहिला मित्र, शिक्षक, काळजीवाहक, आधार आणि सर्वस्वच असते.    'उंदरीन सुंदरीन'  बालकविता संग्रहात 'आई' संबंधी 'आईचा वाढदिवस' , 'मातृॠण' , 'माझी आई' , 'आई तुझी हाक' या कविता येतात. आपल्या बाळाच्या भावनांशी ती जणू एकरूप होते. मुलांना देखील हे दिसते. 'आईचा वाढदिवस' या कवितेतील बाळ म्हणते   -           ...

  बाल-किशोर कथा                ○ सुखवस्तू चिमणी           डोंगराच्या कुशीत वसलेले एक गाव होते. आजूबाजूला झाडे होती. ओहळ आणि ओढे होते. त्यावर एक छोटे तळे होते. गावाच्या दुसर्‍या बाजूला शेती होती. थोडीफार चराऊ रानेही होती . कधीकधी काही लोक लाकुडफाटा मिळवण्यासाठी डोंगरातील झाडे तोडायला निघत. अशावेळी गावातीलच इतर माणसे त्यांना अडवत असत. उन्हाळ्यात ओहळ आणि ओढ्यातील पाणी आटून जाई तरी लोकांच्या शेतातील विहिरींना पाणी असे. त्यातून ते पिकाला दिले जाई. गावात आणि शेता शिवारात माणसांची सतत वर्दळ असे. डोंगरातील आणि शेतातील झाडाझुडपात  अनेक पाखरांची गजबज असे. त्यांच्या वेगवेगळ्या आवाजाचे सुरेल संगीत रानावर पसरे. सारे चैतन्याचे वातावरण होते. गावाला खेटूनच अनेक झाडे होती. त्यातील चिंचेचे झाड खूप मोठे होते. चिंचेच्या झाडाला चिंचा लागायला सुरुवात झाली की तिथे पक्ष्यांची खूप वर्दळ वाढे, जणू जत्राच भरे ! या झाडावर रिंकी आणि पिंकी या दोन चिमण्या राहत. त्या एकमेकीच्या जीवलग मैत्रिणी असल्...

  ● 'आईचा हात' अ.म. पठाण यांच्या  निसर्गसंपन्न बाल- कुमार कविता.                          डाॅ. कैलास दौंड                                                                                                               'आईचा हात' हा कवी अ. म. पठाण यांचा नवाकोरा  बाल कवितासंग्रह. तो औरंगाबाद येथील गाव पब्लिकेशन्स ने १५ ऑगस्ट २०२० रोजी प्रकाशित केला आहे. कवी अय्युब पठाण लोहगावकर तथा अ. म. पठाण हे बाल साहित्यिक म्हणून महाराष्ट्राला चांगलेच परिचित आहेत. 'आईचा हात' बालकविता संग्रहात सत्तेचाळीस कवितांचा समावेश आहे. 'आई' हा बाल विश्वातील अत्यंत आत्मीयतेचा आणि जिव्हाळ्याचा विषय. आई म्हणजे जणू...